Als er een lijstje zou bestaan van beroemde en bekende inwoners van Sneek, zou Nicolaas Molenaar zeker in de top tien staan. Nicolaas werd in 1850 geboren in een Sneker timmermansgezin en overleed in 1930 in Den Haag als een van de bekendste architecten van Nederland. Het bijzondere is dat hij in Sneek onder andere het terrein bebouwde waar hij als kind heeft gewoond en gespeeld.

Zijn landelijke bekendheid dankt Nicolaas Molenaar vooral aan zijn ontwerpen van katholieke kerken en gebouwen. Hij ontwierp rond de 25 kerken, allemaal prachtige gebouwen, meestal in de stijl van de neogotiek en/of de neorenaissance. Een beroemd kerkelijk gerelateerd gebouw van zijn hand is het Canisiuscollege in Nijmegen.

Hij maakte ook wereldlijke ontwerpen, bijvoorbeeld scholen, gestichten, winkels en woonhuizen. Van die laatste categorie staan er veel in Sneek, want ondanks dat hij al op jonge leeftijd naar Den Haag verhuisde bleven de contacten met zijn familie, vrienden en kennissen in Sneek bestaan en kreeg hij vanuit die hoek veel opdrachten.

Een kleine greep uit zijn Sneker gebouwen:
• 1902 Kruizebroederstraat 83, voor de firma Carl Stockmann, nu C&A
• 1903 Dr. Boumaweg, Sint Antonius ziekenhuis
• 1906 Grootzand 54, voor H. Brenninkmeijer Zonen, waar nu Dorcas in zit
• 1909 Grootzand 2, voor manufacturier Thomas Doodkorte, nu Sipke 1890
• 1910 Grootzand 66, voor de koffiehandel firma Visser & Zonen, later Douma’s IJzerhandel, nu Zania keukens en badkamers

Familie van timmerlieden, aannemers en architecten

Nicolaas groeide in Sneek op in een familie van bouwers. Vader Pieter (1809-1884) was timmerman-aannemer. Hij bouwde onder andere de voorgangers van de rooms-katholieke Sint Martinuskerk aan de Singel.

Oom Meinse (1805-1883) zat ook in het timmervak. Hij werd in 1845 door de gemeente Sneek benoemd als stadsarchitect. In die functie ontwierp hij onder andere de gemeentelijke H.B.S. met directeurswoning aan de Westersingel (1864, nu Theater Sneek) en het “besmettelijk ziekenhuis”, ook aan de Westersingel (1874, later gymnastiekgebouw). Meinses meest bekende bouwwerk was de Waag op de hoek van Leeuwenburg en Marktstraat (1855, op Sneker bevrijdingsdag 15 april 1945 door de Duitsers in brand gestoken). Daarnaast onder andere de doopsgezinde kerk van IJlst en de hervormde kerken van Scharnegoutum en Ysbrechtum.

Broer Nolke was onder andere betrokken bij de bouw van de rooms-katholieke kerk in Heeg en ontwierp de dubbele woning Looxmagracht 18 en 19.

Jeugd op hoek Kleine Kerkstraat – Kruizebroederstraat

Met andere woorden: Nicolaas groeide op in een familie waar timmeren, bouwen en ontwerpen aan de orde van de dag waren. Hij trouwde in 1875 ook nog eens met een dochter van een timmerman, Maria Margaretha van der Werf (1850-1919), die geboren werd in het gezin van de Sneker timmerman-aannemer Sipke van der Werf (1821-1889).

Heel bijzonder is dat hij in zijn jeugd woonde op de hoek van de Kleine Kerkstraat en de Kruizebroederstraat. In zijn directe omgeving werd druk gesloopt en gebouwd.

Hij moet er als jongetje van vier, vijf jaar met de neus bovenop hebben gestaan toen in 1854-55 het oude weeshuis van het OBW aan de Kruizebroederstraat werd afgebroken en plaats maakte voor een nieuw weeshuis. Omdat de Kleine Kerk ooit de kapel was van het gasthuis, later Kruizebroederklooster en nog later weeshuis en armhuis aan de Kruizebroederstraat, strekte het gebouwencomplex met bijbehorende grond zich uit tot de Kleine Kerk. Voor een jongen uit een timmermansgezin en met zijn talent moeten de sloop en de bouw interessant zijn geweest.

Als jongetje van vijf jaar moet hij ook hebben gezien hoe een eindje verderop de Waag van zijn oom Meinse werd gebouwd.

Het kan niet anders of hij heeft gespeeld op het braakliggende terrein van de Kleine Kerk aan de Kleine Kerkstraat. De Kleine Kerk was in 1845 afgebroken. Het terrein zou pas in 1904 opnieuw bebouwd worden, en wel met het administratiegebouw van het Old Burger Weeshuis, een van de mooiste gebouwen van Sneek. Het ontwerp van dit gebouw is van de hand van niemand anders dan Nicolaas Molenaar.

Misschien nog wel bijzonderder is dat Nicolaas het ontwerp tekende van de woningen die in 1919 werden gebouwd op de hoek van de Kleine Kerkstraat en Kruizebroederstraat, de hoek waar hij als jongetje woonde. Zittend achter zijn tekentafel kon hij het gebied van zijn jeugd natuurlijk wel dromen.